เด็กบอนไซ

“การศึกษาคือกระบวนการที่ทำให้คนและสังคมเจริญงอกงาม ยิ่งเรียนยิ่งขยัน ยิ่งเรียนยิ่งอดทน ยิ่งเรียนยิ่งซื่อสัตย์ ยิ่งเรียนยิ่งมีความกตัญญู ยิ่งเรียนยิ่งรักปู่ย่าตายาย ดูแลปู่ย่าตายาย ไปไหนก็ดูแลซึ่งกันและกัน บ้านเมืองก็จะมีแต่ความสุข”

เนื้อหาในส่วนนี้ได้รวบรวมสาระ แนวคิด บทความของท่าน ดร.โกวิท วรพิพัฒน์ ที่เป็นผู้ให้นิยาม คำว่า คิดเป็น"กระบวนการคิดเพื่อตัดสินใจ" โดยใช้ข้อมูล 3 ด้าน คือ ข้อมูลส่วนตัว ข้อมูลทาง สังคมหรือสิ่งแวดล้อม และข้อมูลทางวิชาการ ปรัชญา "คิดเป็น" มีรายละเอียดและสาระที่น่าศึกษา

เด็กบอนไซ
ปลัดโกวิท วรพิพัฒน์ พูดชัดถ้อยชัดคำ เรื่องเยาวชนกับการศึกษาเป็นเรื่องเข้าใจยาก! เด็กสมัยนี้ จะกลายเป็น "เด็กบอนไซ" เพราะสาเหตุที่ถูกปลูกฝังให้รักเรียนหนังสืออย่างเดียว ปฏิบัติไม่เกี่ยว จบแล้วทำงานไม่เป็น โดยเฉพาะโรงเรียนชื่อดังกลางกรุง พวกนี้มุ่งเรียนอย่างเดียว

ช่วงหนึ่งของปาฐกถา เรื่อง "เยาวชนกับการศึกษา"
....... การศึกษากับเยาวชนนั้นเป็นเรื่องที่เข้าใจยาก ทั้งนี้เพราะยังไม่มีใครให้ความหมายของคำนี้ได้ชัดเท่าที่ควร การศึกษาเป็นเรื่องของความใกล้ชิดที่อยู่ในอดีต มีผู้กล่าวว่า… "การศึกษาเป็นเรื่องของความกตัญญู เป็นความขยัน เป็นเรื่องของการประกอบอาชีพในการทำงาน การศึกษาเป็นสิ่งที่ทำให้คนนั้นรู้จักตนเองว่า เป็นอะไร และชอบอะไร"…
การศึกษาในปัจจุบันนี้มีรูปแบบที่เปลี่ยนไป ทั้งนี้เพราะยุคสมัยที่เปลี่ยนไป การศึกษาในปัจจุบันเป็นการนำรูปแบบของตะวันตกเข้ามาใช้ ซึ่งเป็นผลดี ทำให้การศึกษาของประเทศไทยมีความเจริญก้าวหน้าขึ้น เช่นจากเดิมที่เป็นลูกชาวนา ชาวสวน ก็ขยับฐานะขึ้นเป็นปลักกระทรวงศึกษาธิการได้ ต้องขอขอบคุณการศึกษาตะวันตก
กระทรวงศึกษาธิการ ต้องดูแลเด็กนักเรียน 13 ล้านคน เป็นเรื่องน่าห่วง เด็กๆ เหล่านี้จะกลายเป็นบอนไซ เพราะได้ปลูกฝังให้เป็นคนรักการเรียน ซึ่งเป็นเรื่องดีที่เด็กๆ จะเรียนหนังสือ แต่ทั้งนี้ไม่ใช่จะมุ่งให้ เด็กนักเรียนได้เรียนหนังสืออย่างเดียว แต่ควรที่จะให้เด็กได้ปฏิบัติด้วย

ซึ่งจากประสบการณ์ของ ดร. โกวิท สมัยที่เป็นรองอธิบดีกรมวิชาการ นั้น พบว่า เด็กที่สำเร็จการศึกษาใหม่ ๆ ด้วยวุฒิปริญญานั้น เป็นผู้ที่ทำงานไม่เป็น ทางเจ้าหน้าที่ของกรมวิชาการ อธิบดี รองอธิบดี จะต้องมาสอนงานให้ใหม่